Jak się różnimy

Niezwykła, fascynująca książka, która objaśnia największe kontrowersje wokół tematu gender. - Yuval Noah Harari, autor książki "Sapiens. Od zwierząt do bogów"

Czy to prawda, że dziewczynki wolą kolor różowy, a chłopcy – niebieski? Dlaczego dziewczynki chętniej bawią się lalkami i pluszowymi misiami, a chłopcy – samochodzikami i robotami? Co ma większy udział w kształtowaniu tożsamości płciowej człowieka: natura czy kultura?

Światowej sławy prymatolog zabiera głos w jednej z najważniejszych dyskusji XXI wieku. Wyjaśnia podstawowe pojęcia: orientacja seksualna, płeć kulturowa (gender), płeć biologiczna, tożsamość płciowa. Następnie, posiłkując się swoim doświadczeniem w badaniach innych naczelnych (jak szympansy zwyczajne i szympansy bonobo), opisuje socjalizację człowieka, jego zachowania seksualne, narzucane każdej płci role społeczne, a także niemożliwe do osiągnięcia wzory idealnej kobiety i idealnego mężczyzny. Przekonuje, że tożsamość płciowa każdego człowieka składa się z dwóch części: płci biologicznej i kulturowej (gender). Wszystko, co robimy, odzwierciedla współgranie genów i środowiska. De Waal podkreśla przy tym, że tożsamość płciowa to temat szeroki i różnorodny, i tę różnorodność należy pielęgnować.

Nigdy bym nie chciał żyć w świecie, w którym ludzie niczym się od siebie nie różnią – stwierdza Frans De Waal. Byłoby to niewiarygodnie nudne miejsce

Nasza biologia jest po stronie równouprawnienia – mówi się wręcz o „darwinowskim feminizmie". A dzisiejsza kultura to ledwie naskórek, narosły w ostatnich setkach czy nawet tysiącach lat po wybuchu rewolucji rolniczej i przemysłowej. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby ją zmienić. Kiedy zmienia się sytuacja (ostatnio wraz z upowszechnieniem nowoczesnej antykoncepcji w latach 60. ubiegłego wieku, bo wcześniej macierzyństwo trzymało kobiety w domach), jest to wręcz nieuniknione. Kultura w dużej mierze służy przecież dostosowaniu się do środowiska. Warto więc spojrzeć na świat okiem prymatologa i zachować umiar. „Prymatolodzy starają się nie oceniać" – przyznaje Frans de Waal. Traktują odmienne zachowania wyłącznie z naukową ciekawością. „Ta postawa ma długą tradycję wśród przyrodników". - Tomasz Ulanowski, cyt. z artykułu "Czerpią radość z seksu i nie dyskryminują. Możemy się wiele nauczyć od zwierząt",  "Książki. Magazyn do Czytania" (4/22)

"Mało która debata rozpala opinię publiczną tak, jak dyskusja nad różnicami płci i tożsamością płciową. Zwykle ścierają się tu dwa stanowiska, które, w zależności od sympatii, faworyzują wpływ natury bądź kultury. Prymatolog i etolog Frans de Waal proponuje bardziej zniuansowane podejście. Odwołując się do własnych badań nad innymi niż ludzie gatunkami naczelnych (jak szympansy zwyczajne i szympansy bonobo) dowodzi, że natura stoi po stronie równouprawnienia, a seksualność i płeć kształtowane są zarówno przez biologię, jak i społeczeństwo. Nie istnieje więc jedno proste wyjaśnienie płci – kultura i natura pozostają ze sobą głęboko splecione i warunkują się nawzajem". - dr Weronika Kałwak, Instytut Psychologii UJ

Patronat medialny